Klasyczny PILATES Matwork (czyli ćwiczony na macie) to system złożony z kilkudziesięciu ćwiczeń, które można modyfikować pod względem trudności, czy wykorzystywanego sprzętu. Mamy tutaj ćwiczenia, które są dla tej metody specyficzne: setka, jack knife, roll up, swan, spine twist itd. Nie one jednak są kwintesencją samego treningu. Co decyduje o tym, czy PILATES, na który chodzimy, jest rzeczywiście PILATESEM?
Joseph Pilates – twórca metody – określił 6 fundamentalnych zasad swojego treningu. Są to koncentracja, kontrola, oddech, ześrodkowanie, ułożenie ciała i płynność.
Koncentracja oznacza skupienie swojej uwagi na wykonywanej przez ciało pracy. Myśli przestają błądzić, a umysł koncentruje się na zadaniu i tak naprawdę steruje ruchem. Pozwala to po pierwsze zaangażować właściwe mięśnie (a niektóre potrzebują solidnej dawki impulsów nerwowych, aby się obudzić), a po drugie wyciszyć umysł. Koncentracja sama w sobie jest także przedmiotem treningu – umiejętność skupienia uwagi na macie to mniejsze rozproszenie umysłu w życiu.
Kontrola to panowanie nad ciałem. W każdej chwili jesteśmy pewni, jak ułożone są poszczególne segmenty naszego szkieletu, czy kolano jest zgięte rzeczywiście pod kątem prostym, czy kręgosłup lędźwiowy jest w wyproście, czy w zgięciu, czy miednica podczas ćwiczenia jest stabilna… To niezwykle ważna zasada, nad którą trzeba pracować nie tylko po to, aby perfekcyjnie wykonać każde ćwiczenie, ale także aby bezpiecznie wykonywać codzienne czynności. Kształtowanie umiejętności kontroli nad ciałem jest również jednym z najważniejszych aspektów treningu sportowego – stąd PILATES tak chętnie włączany jest do programu treningowego zawodników różnych dyscyplin.
Oddech! Każdy ruch jest połączony z oddechem. Oddech wspiera nasze ciało przy wykonywaniu ćwiczeń. Czasem pozwala coś bardziej napiąć, a czasem rozluźnić. Pomaga się skoncentrować na sobie. Świadome i prawidłowe oddychanie podczas ćwiczeń rozwija mięśnie oddechowe, uruchamia klatkę piersiową zwiększając pobór tlenu. A więcej tlenu to więcej energii, lepsze oczyszczanie organizmu z toksyn, szybszy metabolizm… samo dobro J
Ześrodkowanie (brzmi lepiej po angielsku – centering) to połączenie wszystkich części ciała ze „środkiem” – inaczej lokalnym cylindrem tworzonym przez mięśnie głębokie: m. poprzeczny brzucha, mm. dna miednicy, przeponę i m. wielodzielny. W uproszczeniu możemy go zlokalizować wokół kręgosłupa lędźwiowego i miednicy. W praktyce treningu każdy ruch, jaki wykonujemy ma swoje źródło, swoją bazę właśnie w owym „centrum”, które w pilatesie nazywane jest również „powerhouse”, czyli „dom mocy”. Dzięki temu nasze ruchy są skoordynowane i bezpieczne dla naszego aparatu ruchu. W sporcie natomiast ześrodkowanie pomaga generować większą siłę i wykonywać ruchy bardzo precyzyjnie.
Ułożenie ciała odnosi się do przyjęcia prawidłowej pozycji wyjściowej do każdego ćwiczenia i wykonania go z dbałością o wszystkie szczegóły. To bardzo ważne jak ustawione są stopy, dłonie, barki, kolana, miednica… Od ułożenia ciała zależy skuteczność i bezpieczeństwo każdego ruchu.
Wreszcie płynność. W pilatesie większość ćwiczeń wykonywanych jest płynnie, w rytmie oddechu. Nie ma gwałtownych, szarpanych ruchów, dzięki czemu możliwe jest precyzyjne i świadome wykonanie ćwiczenia. Przenosi się to na lepsze zaangażowanie odpowiednich mięśni, a co za tym idzie większą skuteczność.
To nie konkretne, specyficzne ćwiczenia decydują o tym, czy znaleźliśmy się na prawdziwej lekcji pilates. To zastosowanie wyżej wymienionych zasad jest kluczowe. Bywa, że zajęcia złożone z klasycznych ćwiczeń spotykanych również na zwykłym treningu fitnessowym, takich jak przysiady, pompki, czy brzuszki są bardziej „pilatesowe” niż lekcja „classic pilates”. Istotą jest podejście do ruchu, świadomość odpowiedniej pracy integrującej głębokie i powierzchowne mięśnie, skoordynowanie ciała i umysłu poprzez oddech. Dlatego metody pilates nie powinno się trenować. Powinno się jej uczyć – od podstaw, systematycznie, pod okiem świadomego instruktora, który rozumie jej głębokie działanie.
Osoby chcące rozpocząć przygodę z pilatesem zachęcam do wykupienia pakietu treningów personalnych lub zapisania się na grupę pilates dla początkujących, gdzie zdobędą solidne podstawy do dalszej pracy. A osoby, które już od dłuższego czasu ćwiczą, a także instruktorów namawiam do systematycznego wracania do podstaw i do łatwych ćwiczeń z programu „basic”. By nie zapomnieć, po co tak naprawdę to robią.
